Van bewustwording naar beheersing
Stel je twee bedrijven voor. Bij het eerste bedrijf wordt het wachtwoordbeleid “op gevoel” bepaald en zijn de updates van software afhankelijk van of iemand eraan denkt. Het tweede bedrijf heeft duidelijke procedures, traint haar medewerkers regelmatig, monitort afwijkingen actief en stuurt bij waar nodig. Beide bedrijven kennen de basisprincipes van informatiebeveiliging, maar ze bevinden zich op totaal verschillende niveaus van volwassenheid.
Informatiebeveiliging is namelijk geen aan/uit-knop, maar een groeipad. Net als bij persoonlijke ontwikkeling of professionele groei, zijn er fases te onderscheiden. Die fasen worden vaak beschreven in een zogeheten volwassenheidsmodel.
Wat bedoelen we met ‘volwassenheidsniveau’?
Het volwassenheidsniveau van informatiebeveiliging geeft aan hoe goed – en hoe structureel – een organisatie omgaat met digitale veiligheid. Er zijn verschillende modellen die dit in kaart brengen, maar de meeste werken met vijf niveaus:
- Ad-hoc: Er is geen structuur. Beveiliging gebeurt reactief – als er iets misgaat.
- Herhaalbaar: Er zijn herhaalde handelingen, maar het ontbreekt nog aan vast beleid.
- Gedefinieerd: Procedures en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd.
- Beheerst: Informatiebeveiliging wordt actief gemeten en bewaakt.
- Geoptimaliseerd: Er is sprake van continue verbetering en risicogestuurd beleid.
Veel organisaties bevinden zich onbewust ergens tussen niveau 1 en 3. En dat is logisch – zeker in het MKB of bij organisaties waar IT niet de core business is. Maar dat maakt het inzicht in je volwassenheidsniveau juist zo belangrijk.
Waarom zou je het willen weten?
Inzicht geeft grip. Als je weet waar je staat, kun je bepalen waar je naartoe wilt. Het helpt je keuzes maken: waar moet je in investeren, welke risico’s loop je nu, en hoe kun je daar verstandig mee omgaan?
Bovendien: informatiebeveiliging wordt steeds belangrijker – niet alleen door strengere wetgeving zoals de NIS2-richtlijn, maar ook omdat cyberincidenten steeds vaker voorkomen. En als het misgaat, zijn de gevolgen vaak groot: van reputatieschade tot juridische aansprakelijkheid.
- Hoe breng je je volwassenheidsniveau in kaart?
- Een volwassenheidsanalyse hoeft niet ingewikkeld te zijn. Je kunt starten met een eenvoudige zelfscan of laten adviseren door een IT-specialist. Denk aan vragen zoals:
- Hebben we een actueel informatiebeveiligingsbeleid?
- Worden medewerkers getraind op cyberrisico’s?
- Hebben we inzicht in kwetsbaarheden en incidenten?
- Wordt er structureel gemonitord op afwijkend gedrag?
Het beantwoorden van dit soort vragen geeft vaak al verrassend veel duidelijkheid.
De volgende stap: van inzicht naar actie
Als je weet waar je staat, kun je gericht gaan verbeteren. Dat hoeft niet allemaal in één keer. Begin klein, kies voor een haalbare stap en zorg voor draagvlak binnen je organisatie. Misschien is dat het activeren van tweefactorauthenticatie, het opstellen van een incidentenprotocol, of het trainen van medewerkers.
Wat belangrijk is: maak van informatiebeveiliging een continu proces. Net als bij kwaliteit of duurzaamheid is het geen project met een einddatum, maar een houding, een manier van werken.
Tot slot: durf jezelf die ene vraag te stellen
Hoe volwassen is onze informatiebeveiliging eigenlijk?
En als het antwoord niet helemaal duidelijk is – of je weet dat er ruimte voor groei is – dan kijken wij graag eens vanuit onze objectieve hoek met je mee. Met een quick scan of gewoon een goed gesprek.
Want een veilig fundament is belangrijk. Maar pas met een goed gebouwd huis kun je écht beschermd ondernemen.
